Lào Cai không chỉ nổi tiếng với cao nguyên trắng của hoa mơ, hoa mận mỗi độ Tết đến xuân về, mà nó còn ghi dấu ấn với du khách dần xa nhờ phở chua Bắc Hà – Món ăn mang đậm hơi thở của người dân vùng cao này.
Phở chua Bắc Hà gồm có phở chua, phở trộn, phở chan với nhiều nguyên liệu dùng chung, nhưng phở chua vẫn nổi tiếng hơn cả. Điểm tạo nên sự khác biệt không thể lẫn giữa phở Bắc Hà với các địa phương khác chính là bánh phở. Bánh phở ở đây không có màu trắng như chúng ta thường thấy mà hơi nâu, do được làm từ loại gạo đỏ đặc biệt trồng ở xã Lùng Phình.
Không cầu kỳ, không cao sang, nhưng phở chua lại mang đậm nét văn hóa của người dân vùng cao Bắc Hà. Theo người dân nơi đây, loại gỏ đỏ này nếu dùng nấu cơm thì ăn rất cứng, ấy thế khi làm phở lại mềm và có mùi thơm đặc trưng.
Gạo sau khi ngâm được xay nhuyễn rồi lọc thành nước và tráng. Bánh phở đạt tiêu chuẩn sẽ không được quá mỏng hay quá dày và nhất thiết phải để nguội rồi mới chế biến. Vì không có chất bảo quản, lại được làm ngay tại nhà nên phở Bắc Hà thường chỉ được dùng trong ngày. Trong khi đó, khâu ngâm và trộn rau cải với nước đường để lọc lấy nước chua dùng chế biến phở lại là cả một quy trình khắt khe và tỉ mỉ, bởi nước chua là yếu tố quyết định vị ngon của tô phở và nó phụ thuộc rất lớn vào tay nghề của người làm.
Một bát phở chua gồm có bánh phở mới tráng còn ấm nóng, thịt lợn xá xíu, rau sống thái nhỏ và trộn cùng một ít nước chua. Hiện nay để đáp ứng khẩu vị của mỗi người, ngoài phần sợi phở và nước chua vẫn giữ nguyên hương vị thì các thành phần khác có thể được biến tấu để người ăn dễ dàng chọn lựa hơ khi đến với Bắc Hà, như: phở thịt gà, thị heo, hoặc thịt trâu.
Cách thưởng thức món phở này cũng thật đặc biệt, vì người ăn sẽ tự cho gia vị vừa theo khẩu vị của mình (mắm, muối, tiêu và ớt…). Sau đó lấy đũa đảo đều cho ngấm và chỉ việc thưởng thức. Phở chua phải ăn lạnh mới ngon, nên món này chủ yếu được dùng ăn vào những ngày hè nắng nóng. Tuy nhiên, vào mùa đông bạn nên ghé vào các quán dọc đường đi Simacai và để ấm bụng bạn nên ăn với bát nước chua còn nóng hổi.
Ngày nay sự phát triển của du lịch đã đưa phở chua Bắc Hà không chỉ còn là món ăn yêu thích của người dân nơi đây nữa, mà cả với du khách khắp nơi khi có dịp ghé thăm nơi đây.
