Là di sản thế giới (được UNESCO công nhận năm 1999), thánh địa Mỹ Sơn không chỉ là một điểm đến hấp dẫn mà nó còn là nơi chứa đựng nhiều điều kỳ bí để du khách khám phá.
Nằm cách thành phố Đà Nẵng 69 km về hướng Tây Nam và cách Hội An khoảng 40 km, thánh địa Mỹ Sơn là một quần thể cung điện của vương quốc Chăm Pa xưa, sừng sững vươn cao giữa núi rừng. Uy nghiêm, tráng lệ nhưng và không kém phần bí ẩn, đó là điều mà những tháp Chăm để lại ấn tượng cho mỗi du khách khi đến đây.
Sự kỳ bí ấy không chỉ đến từ những công trình kiến trúc phủ rêu phong đã nhuốm màu thời gian, mà nó còn từ lịch sử huy hoàng một thời của đế chế Chăm Pa, hay từ điệu Siva đầy mê hoặc lòng người…
Mỹ Sơn trước đây là nơi tổ chức cúng tế và cũng là nơi chôn cất của các vị vua. Ngày nay, thánh địa này chỏ còn khoảng 70 công trình kiến trúc lớn nhỏ nằm rải trên 9 ngọn đồi núi trong thung lũng. Và nó được xem là một trong những trung tâm chính của Ấn Độ giáo tại khu vực Đông Nam Á, với quá trình phát triển liên tục từ thế kỷ thứ 4 cho tới giữa thế kỷ 13.
Các đền tháp nơi đây có một nét chung đó là được xây dựng vút lên cao, nhằm thể hiện cho sự vĩ đại và thanh khiết của ngọn núi Meru của Ấn Độ. Có thể thấy, trong số các dạng kiến trúc tháp Chăm thì thánh địa Mỹ Sơn được cho là độc đáo và hiếm có nhất. Nó được bố trí theo cụm, từ hai hoặc nhiều tháp và có tường bao, đường đi nối các tháp lại với nhau, mỗi tháp ấy đều có một chức năng riêng.
Hầu hết những đền tháp và công trình phụ ở Mỹ Sơn đều được xây bằng gạch với một kỹ thuật rất tinh tế. Các họa tiết trang trí hoa văn trên các trụ đá, những phù điêu sa thạch đều được chạm khắc dựa theo thần thoại của Ấn Độ giáo. Bên cạnh đó sự kết hợp hài hòa của các chạm trổ tinh xảo trên các mảng tường ngoài, cùng hệ thống tượng thần, tu sĩ, hoa văn trang trí, cỏ cây muông thú… tất cả được sáng tạo một cách tỉ mỉ, cần mẫn đã tạo nên nét đặc trưng của phong cách nghệ thuật Chăm Pa.
Sự hấp dẫn đến khó cưỡng mà hệ thống đền tháp được tạo nên từ gạch nung và đá sa thạch thể hiện cho một nền văn hóa tồn tại từ hàng trăm năm trước là điều không thể phủ nhận. Nhưng ai đến Mỹ Sơn mà bỏ qua việc thưởng thức điệu múa Siva kỳ bí thì hẳn là một thiếu sót. Nó được xem là sản phẩm tinh thần được kết tinh từ đế chế hùng mạnh phát triển rực rỡ hàng trăm năm trước. Siva được người vũ công thể hiện một cách uyển chuyển, quyến rũ và còn toát lên sự bí ẩn muốn người xem như muốn khám phá.
Dù đến vào bất cứ khoảng thời gian nào trong ngày thì du khách vẫn sẽ thấy Mỹ Sơn như luôn được bao bọc bởi sự lung linh, huyền ảo khiến người ta cứ ngẩn người mê đắm.
